VI Filarów Sukcesu w coachingu 

Część 1.  

Z poszukiwania najważniejszych czynników potrzebnych do uzyskania optymalnej skuteczności osiągnięć oraz prawidłowego rozwoju zrodziła się teoria VI Filarów, które wpływają na ludzkie osiągnięcia. Są to:

I.    Cele – czego chcesz

II.   Powody aktywności – dlaczego to robisz / chcesz

III.  Energia, osobista forma

IV.  Swoboda  – brak wewnętrznych  ograniczeń

V.   Zasoby – czy dysponujesz tym, czego sukces wymaga

VI.  Strategie – odpowiednie sposoby działania.

Aby człowiek mógł skutecznie i sprawnie realizować zamierzenia, powinien odpowiednio uwzględniać wszystkie sześć elementów składowych sukcesu.

Powyższe czynniki można pogrupować w dwa zbiory:

• zewnętrzne czynniki sprawcze: cele, zasoby, strategie

• wewnętrzne czynniki sprawcze: powody, energia, przestrzeń.

Czynniki wewnętrzne są mniej zauważalne i często trudniejsze do uchwycenia. Jednak to one stanowią podstawę zdrowego sukcesu człowieka. Czynniki zewnętrzne są bardziej widoczne i łatwiej uchwytne. Są mniej „psychologiczne” i bardziej „namacalne”. Zarówno jedne jak i drugie są konieczne do zapewnienia zdrowego, harmonijnego rozwoju oraz wysokiej skuteczności działania.

Istota koncepcji VI Filarów sukcesu

Istotą tej koncepcji jest dostarczenie mapy, która umożliwia poruszanie się w najbardziej opłacalnym kierunku zmian. Widziałem dużo przypadków, w których ludzie np.:

1. formułowali i realizowali cele oderwane od własnych autentycznych motywacji

2. silnie zwiększali swoje zasoby, kiedy wystarczyło zwiększyć poziom energii osobistej 

3. szukali nowych strategii dotarcia do celu zamiast oczyścić wewnętrzną przestrzeń na sukces i uzyskać tam swobodę ruchu, a droga do sukcesu stanęła by przed nimi otworem.

Kiedy klient długo i uporczywie dąży do celu, a rezultaty, które osiąga są nieproporcjonalnie skromne w stosunku do jego działań, to jest bardzo prawdopodobne, że działa poszukując w obszarze niewłaściwego filaru sukcesu. Za każdym razem warto sobie zadawać pytania:

1. którym filarem sukcesu należy się teraz zajmować

2. jakie działania warto tam wykonać, a kiedy się one zakończą

3. którym filarem sukcesu należy się obecnie zająć (może to być ten sam lub inny filar)

4. itd.

Kiedy poruszamy się w niewłaściwym kierunku, to tracimy czas, wyrządzamy szkody a nawet najlepsze techniki nie służą dobrze rozwojowi. 

Coaching na VI Filarach Sukcesu – studium przypadku

Kiedy przychodzi do nas klient, to możemy określić jak dobre jest jego wyposażenie w każdym z sześciu obszarów. Pokażę to na przykładzie.

Jakiś miesiąc temu zgłosił się do mnie klient, który miał trudności z pełnym zaspokojeniem swoich aspiracji zawodowych. Warto zauważyć, że są one naprawdę duże a klient jest wybitnym specjalistą w swojej dziedzinie. Zajmuje eksponowane stanowisko i ma naprawdę duże osiągnięcia. Jednak to, na czym mu naprawdę zależy, jest o 2-3 klasy osiągnięć wyżej niż rezultaty, które osiąga teraz. Jego nowe osiągnięcie nie jest „trochę więcej” czy „trochę lepiej”. Zależy mu na radykalnej zmianie poziomu osiągnięć wraz ze zmianą komfortu realizacji oraz bycia na nowym poziomie. Możemy określić istotę takiego zapotrzebowania klienta poprzez hasło: „od bardzo dobrej sytuacji do sytuacji wyjątkowo atrakcyjnej”. 

Po wstępnych rozmowach określiliśmy z klientem jego kapitał sprawczy w obszarze wszystkich sześciu filarów sukcesu. Otrzymaliśmy obraz pokazany w tabeli poniżej.

Takie określenie sytuacji klienta (ze względu na cele będące przedmiotem coachingu):

1. daje dobrą płaszczyznę do budowania relacji z klientem 

2. pozwala na jasne (dla coacha i klienta) określenie sytuacji wyjściowej

3. pomaga w oszacowaniu zakresu koniecznych prac 

4. ułatwia wyznaczenie optymalnej sekwencji działań coachingowych.

Praca nad zbudowaniem takiej diagnozy może potrwać od jednej do kilku sesji. Ze względu na zakres tego artykułu nie będę tu omawiał sposobów umożliwiających taką diagnozę. Dobrze wyszkolony diagnosta wykona takie oszacowanie w ramach jednej sesji. Jednak przy takiej sytuacji wkładamy w pracę coachingową sesję diagnostyczno-consultingową co ma zarówno zalety jak i wady. 

Ogromną zaletą wspomagania się trafnymi narzędziami diagnostycznymi w pracy coacha jest to, że

• przyspieszają one bardzo rozpoznanie sytuacji klienta:

a. dla coacha

b. dla klienta

Niezwykle rzadko się  zdarza, żeby klient miał na starcie trafne i precyzyjne rozpoznanie własnej sytuacji a i często dopiero po pewnym (???) czasie coach zaczyna rozumieć, na czym naprawdę polega problem klienta i jakie drogi dotarcia do rozwiązania są dla klienta najlepsze

• bardzo szybko określają one co naprawdę trzeba zrobić, aby klient zrealizował swoje cele

• stanowią doskonałą podstawę do zawierania kontraktu z klientem.

Wady takiego podejścia polegają na tym, że:

• klient szybko traci złudzenia odnośnie tego, że można się będzie tylko prześlizgnąć po problemie

• tempo prac może być dla niego zbyt szybkie

• klient nie rozwija się w zakresie umiejętności diagnozowania własnej sytuacji

• coach wystawia na ryzyko swoją reputację, jeśli źle zdiagnozuje klienta lub nie umie doprowadzić do świadomości klienta trafnej diagnozy w sposób odpowiednio ekologiczny.

Powyższą tabelę możemy przekształcić  ciągły zapis całej sekwencji prac rozwojowych klienta z uwzględnieniem kolejnych sesji coachingowych. 

Jakość każdego filaru sukcesu jest oznaczona procentowo. 100% = optymalna sytuacja. Dodatkowo, im na danym polu sytuacja jest gorsza, tym pole to jest ciemniej oznaczone.

Komentarz: Po określeniu celów ustaliliśmy z klientem jakie są jego „aktywa” w obszarze  każdego z sześciu filarów sukcesu. Takie ćwiczenie  porządkuje sposób poszukiwania najlepszych rozwiązań. Okazało się, że największe niedobory znajdowały się w obszarze powodów. Klient realizując swoje osiągnięcia w dużej mierze zaspokajał te oczekiwania swojego otoczenia, które z różnych powodów przejął. W dużym stopniu były to oczekiwania jego  ojca i wuja co do kierunkuj kariery oraz charakteru osiągnięć. Taki rodzaj wyjściowej stymulacji do osiągnięć okazał się wystarczająco silny, by doprowadzać do wysokich osiągnięć, jednak niewystarczający do tego, by osiągnięcia te były trwałe i dawały autentyczną satysfakcję. Przy wysokim poziomie osiągnięć  braki w obszarze powodów zaczynają coraz bardziej przeszkadzać. 

Kiedy już określimy jakość wyposażenia klienta w obszarze każdego z filarów sukcesu warto znaleźć, w jakim obszarze zmiany są najbardziej potrzebne ze względu na całą strategię sukcesu. Warto tu nadmienić, że kolejność zajmowania się poszczególnymi sprawami klienta nie zależy tylko od wielkości deficytu. To zagadnienie jest dużo bardziej złożone. Coach powinien odkryć, jaka jest właściwa sekwencja działań na drodze do uzdrowienia sytuacji klienta i do przyrostu jego możliwości. Informacja o optymalnej kolejności działań jest u klienta. Rolą coacha jest ją odkryć (wspólnie z klientem lub samodzielnie) i zastosować. 

W przypadku omawianego klienta tak się złożyło, że kolejne kroki do wykonania pokrywały się największymi deficytami. Najpierw popracowaliśmy nad odświeżeniem kontaktu z powodami osiągnięć – krok 1. Klient odkrył, które z nich są jego własne i nadal głęboko atrakcyjne, a które są przejęte. Nie będę tutaj opisywał całej pracy. W wyniku poszukiwań, kontakt klienta z prawdziwymi motywami swoich działań bardzo wzrósł  (z 30% do 90%). Dało to efekt silnego wzrostu atrakcyjności dążenia do dalszych osiągnięć. Odkrycie pełnego kompletu własnych powodów do sukcesu zawodowego w pierwszym kroku okazało się jednak niemożliwe z powodu posiadanych przez klienta bloków i ograniczeń wewnętrznych. 

Dlatego w następnym kroku tej sesji skoncentrowaliśmy się na odkryciu tego, co obecnie przeszkadza klientowi w drodze do osiągnięć i na uwolnieniu go od tych ograniczeń. Uzyskaliśmy tu spory postęp (z 60% swobody na 95% swobody). Takie oczyszczenie ograniczeń daje wewnętrzne poczucie swobody i przestrzeni do działania. Bywa też często, że klient potrzebuje wypoczynku po takiej sesji.

Na zakończenie sesji (Zak.) określiliśmy nowy stan zasobności klienta na każdym z sześciu filarów sukcesu. Trzeba zauważyć, że sytuacja klienta wyraźnie się zmieniła. Poprzez silną poprawą dwóch wymiarów sukcesu:

1. prawdziwość powodów działania wzrosła z 30%  90%

2. swoboda działania wzrosła z 60%  90%

klient znalazł się w zupełnie nowej sytuacji wewnętrznej.   

Zmiany, których dokonaliśmy podczas omawianej sesji spowodowały zmianę jakości w obszarze pozostałych filarów sukcesu: 

• stary sposób sformułowania celów stracił dużo ze swojej trafności z 85%  55%

• poziom energii wewnętrznej spadł nieznacznie – w trakcie sesji klient bardzo silnie się angażował. Po jej zakończeniu spora część jego uwagi nadal była skierowana do wewnątrz na dokończenie rozpoczętych w trakcie sesji procesów. Ustaliliśmy, że zanim wsiądzie do samochodu lub zabierze się za wymagające koncentracji i refleksu zajęcia zawodowe uda się do parku na długi spacer i pozwoli by rozpoczęte procesy naturalnie się zakończyły.

• do nowego pułapu osiągnięć klienta potrzebne są dużo większe zasoby. Ich obecny poziom określiliśmy na 75%

• W nowej sytuacji potrzebne są także klientowi nowe strategie działania. Dlatego aktualna jakość adekwatnych strategii, dla nowego poziomu osiągnięć, wynosi pod koniec cesji 70%.

Podsumowując: To była bardzo intensywna sesja, o charakterze przełomu. W 

jej trakcie klient dokonał silnej zmiany kluczowych parametrów, które go ograniczały (1. powody, 2. bloki). Stało się tak dlatego, że klient był gotowy do dokonania zmiany. Od dawna na nią czekał i działał w kierunku jej dokonania. Nie umiał jednaj wyjść poza swoje ograniczenia:

• percepcyjne – nie umiał zauważyć gdzie są jego rzeczywiste ograniczenia

• narzędziowe – nie miał kompletu odpowiednich sposobów samodzielnego dotarcia do potrzebnych mu zmian,

• relacyjne – na niektórych etapach przeprowadzanej zmiany bardzo pomaga właściwy podział ról i możliwość uzyskania czasowego wsparcia od coacha.

Klient potrzebował kompetentnego wsparcia dla swoich dążeń. Kiedy je dostał wykonał to, co na tym etapie było możliwe. Teraz otwarła się przed nim przestrzeń na skuteczną pracę własną. Warto podkreślić, że ten klient jest silne wyposażony zarówno w motywację do osiągnięć jak i wysokiej klasy narzędzia dokonywania zmian. Jednak co jakiś czas nasze własne możliwości okazują się za małe by efektywnie posuwać się do przodu a życie płynie i nie chce zaczekać. Wtedy warto sięgać po coacha. 

Najważniejsze dla klienta, jest teraz uzyskanie 100% dostępu do własnych motywów i ich autentyczna akceptacja. Taka zmiana pozwoli mu w pełni żyć swoim własnym życiem i czerpać 100% nagród z własnych osiągnięć. Będzie to możliwe:

a. poprzez bezpośrednie odkrywanie pełnego kompletu autentycznie własnych powodów  

○ samodzielnie  
○ z coachem

b. jeśli to nie będzie możliwe, należy usunąć te przeszkody, które blokują klientowi pełen kontakt z własnymi motywami, autentycznymi potrzebami i aspiracjami a następnie powrócić do punktu a

c. należy też pilnować, aby poziom energii był wysoki. Posiadanie wysokiego potencjału energetycznego bardzo ułatwia dokonywanie kolejnych zmian,

d. celami na razie nie warto się zajmować. Ich sformułowanie stanie się łatwe gdy trzy wewnętrzne filary sukcesu będą O.K.

e. następnie warto zabrać się uzupełnianie zasobów i doskonalenie strategii działania. 

 czytaj część drugą >