[Artykuł w formie wywiadu z Barbarą Majbuk – dyrektorem Europejskiego Centrum Doradztwa Biznesowego].

Nowy okres budżetowania unijnego trwa. Czy wiadomo już, kiedy zostaną uruchomione programy pomocowe dla firm?

Znany jest orientacyjny harmonogram rozpoczęcia naborów pierwszych wniosków w programach krajowych. Przedsiębiorców najbardziej interesują te programy i działania, w ramach których mogą otrzymać dotacje na inwestycje. W Programie operacyjnym „Innowacyjna gospodarka” działania, które zapewne będą się  cieszyć największym powodzeniem to działanie 4.4. - na inwestycje o wysokim potencjale innowacyjnym oraz działanie 4.5 - na inwestycje o dużym znaczeniu dla gospodarki. Pierwsze konkursy w przypadku działania 4.4. mają być uruchomione w marcu 2008, w działaniu 4.5 – w kwietniu 2008. Program operacyjny „Infrastruktura i środowisko” w działaniach dostosowujących przedsiębiorstwa do wymogów ochrony środowiska przewiduje przyjmowanie pierwszych wniosków firm w II kw. 2008 r. Ministerstwo Rozwoju Regionalnego zaznacza jednak, że terminy te mają charakter prognostyczny i mogą ulec zmianie.

Jednak to nie programy krajowe będą współfinansować większość inwestycji realizowanych z dotacją. Będą to programy regionalne. Terminy ich uruchomienia są różne w zależności od regionu. W większości z nich pierwsze nabory będą miały miejsce w II połowie 2008 r. Wyjątkiem jest woj. opolskie, gdzie pierwsze konkursy są już ogłoszone. Program Operacyjny dla woj. dolnośląskiego przewiduje przyjmowanie pierwszych wniosków w III kw. 2008. Nie są to dobre wieści dla przedsiębiorców. Wielu z nich od dawna planuje inwestycje. Dla części z nich tak znaczące przesunięcie w czasie uruchomienia unijnych programów pomocowych jest równoznaczne ze stratami finansowymi wynikającymi z utraconych korzyści. Późne zrealizowanie inwestycji to przesunięty w czasie zysk z inwestycji.

Od czego zależy wybór programu pomocowego?

Jest wiele elementów na to wpływających. Czynnikiem podstawowym jest cel inwestycji. Inne to jej wielkość i charakter, miejsce realizacji inwestycji i wielkość firmy. Ważne jest, by inwestycja wpisywała się w cel programu pomocowego. Przykładowo celem działania 4.4. PO IG jest wsparcie przedsiębiorstw produkcyjnych i usługowych dokonujących nowych inwestycji, obejmujących nabycie rozwiązań technologicznych stosowanych na świecie nie dłużej, niż 3 lata. Wsparciem mogą być objęte projekty inwestycyjne związane z zastosowaniem nowych rozwiązań technologicznych prowadzących do wdrożenia nowych lub znacząco ulepszonych produktów (wyrobów lub usług). Beneficjentami są przedsiębiorstwa mikro, małe, średnie i duże. Wysoki jest próg „wejścia” do programu: wartość kosztów kwalifikowanych inwestycji nie może być mniejsza niż 8 mln PLN

(i nie może przekroczyć 160 mln PLN). Maksymalna wartość wsparcia na część inwestycyjną wynosi 40 mln PLN. Możliwe jest również wsparcie części szkoleniowej i doradczej inwestycji (po 1 mln PLN). Poziom wsparcia jest zgodny z mapą pomocy regionalnej – maksymalnie do 70 % kosztów kwalifikowanych na część inwestycyjną.

Jaki wobec tego program będzie właściwy dla inwestycji o mniejszej wartości?

Będzie to program regionalny – właściwy dla miejsca realizacji inwestycji. W każdym znajduje się priorytet ukierunkowany na wsparcie przedsiębiorczości. Cele tych priorytetów oddają potrzeby regionu. W województwie dolnośląskim na przykład cały priorytet I dotyczy rozwoju przedsiębiorczości, a działanie 1.1. poświęcone jest bezpośredniemu wspieraniu inwestycji. W województwie mazowieckim na bezpośrednie wsparcie inwestycji firmy mogą  ubiegać się w ramach działania 1.5 oraz 6.2 (turystyka). 

Czy przedsiębiorstwa chcące zainwestować w ochronę środowiska znajdą odpowiedni program?

Programem, w ramach którego możliwe jest wsparcie przedsięwzięć dostosowujących przedsiębiorstwa do wymogów ochrony środowiska jest program krajowy „Infrastruktura i Środowisko”. Cały priorytet IV odnosi się do inwestycji, których celem jest wspieranie przedsiębiorstw w zakresie gospodarki wodno-ściekowej, ochrony powietrza, wdrażania najlepszych dostępnych technik, racjonalizacji gospodarowania zasobami i odpadami. Wspierane będą firmy zajmujące się odzyskiem i unieszkodliwianiem odpadów innych niż komunalne oraz działania wspierające zarządzanie środowiskowe. Program wg zapowiedzi MRR będzie uruchomiony w II kw. 2008 roku. W jego ramach wspierane będą inwestycje znaczące wartościowo. Wsparcia dla mniejszych projektów można szukać w programach regionalnych.

A szkolenia dla pracowników firm?

W ramach programu „Kapitał ludzki” można realizować ze wsparciem unijnym projekty szkoleniowe, których celem jest rozwój zasobów ludzkich firm. Każda firma może być beneficjentem tych środków – w sposób pośredni lub bezpośredni.

Gdzie przedsiębiorca może szukać informacji o programach?

W instytucjach wdrażających programy lub poszczególne priorytety. Przykład: priorytet IV „Innowacyjnej gospodarki” będzie wdrażany przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości. Programy regionalne są zarządzane przez urzędy marszałkowskie. One wyznaczają instytucje odpowiedzialne za przyjmowanie i ocenę wniosków. Informacja o RPO dla woj. dolnośląskiego znajduje się na stronie internetowej dolnośląskiego urzędu marszałkowskiego.

Każdy program pomocowy ma swoje uszczegółowienie. Jest to dokument zawierający cele programu, opisy działań, informację, kto może ubiegać się o dotację, wartości graniczne projektu oraz poziom dofinansowania. Znajomość tego dokumentu oraz aktów prawnych, do których się odwołuje jest konieczna przy ubieganiu się o dotacje unijne. 

Jak firmy powinny przygotować się do aplikowania o dotacje?

Najważniejsze jest określenie, w jakim firma obecnie znajduje się miejscu i co musi zrobić, by się rozwijać. Jakie są cele krótkoterminowe i długookresowe rozwoju. To z analizy sytuacji firmy oraz jej otoczenia powinna wynikać konieczność podejmowania działań rozwojowych, np. certyfikowania wyrobów, modernizowania parku maszynowego, zdobywania nowych rynków. Aplikowanie o dotację powinno być wynikiem takiej analizy. Jak już wiemy, czego potrzebujemy, powinniśmy pomyśleć o tym, jak sfinansować planowany projekt. Ma to znaczenie zasadnicze, bowiem dotacje unijne działają na zasadzie refundacji. Projekt musi być wykonany i rozliczony, dopiero potem firma otrzymuje pieniądze. Mając jasne cele i środki na ich zrealizowanie należy sprawdzić, czy nasz projekt jest zgodny z celami programu pomocowego oraz czy są w nich środki. Obecnie sytuacja taka nam raczej nie grozi, ale już za 2-3 lata sytuacja może się zmienić. Przedsiębiorcy chcący aplikować o dotację do inwestycji muszą być do niej przygotowani. Wyrażać się to winno, poza finansowaniem, poprzez posiadanie wymaganych przez prawo pozwoleń, np. pozwolenia na budowę, jeśli tego wymaga inwestycja.

Do występowania o dotację należy zatem przygotowywać się odpowiednio wcześniej - dużo wcześniej, niż w terminach planowanych do uruchomienia programów. 

Jakie projekty mogą liczyć na dofinansowanie?

Wprowadzanie innowacyjności produktowej lub procesowej na poziomie firmy będzie konieczne w każdym przypadku. Inne kryteria i związane z nimi oceny projektów obowiązywać będą w programie „Innowacyjna gospodarka”, inne – w programach regionalnych. Z pewnością lepszą ocenę otrzyma projekt wprowadzający nowsze technologie. Kryterium innowacyjności pojawia się w prawie każdym programie. Instytucje wdrażające deklarują, że jej ocena będzie opierać się na możliwie dużej dozie obiektywizmu, z wykorzystaniem zewnętrznych ekspertów. Jak obiektywna będzie to ocena przekonamy się już niedługo. Firmie pozostaje dołożenie starań, by jak najlepiej przedstawić projekt, właściwie go opisać i uzasadnić. W programach regionalnych promowane będzie także tworzenie nowych miejsc pracy oraz lokalizowanie inwestycji na obszarach o szczególnie niekorzystnej sytuacji społeczno-gospodarczej, w tym – o wysokim bezrobociu. 

Jak Europejskie Centrum Doradztwa Biznesowego pomaga firmom w pozyskiwaniu dotacji unijnych?

Mamy wieloletnie, duże doświadczenie w tej dziedzinie. Każdy projekt jest dla nas jedyny w swoim rodzaju, jednostkowy, traktowany indywidualnie. W połączeniu z doświadczeniem i wiedzą konsultantów ECDB pozwala to nam osiągać wysoką skuteczność działania.

Nasze usługi to:

1.    Doradztwo przy wyborze programu pomocowego.

2.    Właściwe zdefiniowanie projektu.

3.    Kompleksowa obsługa procesu aplikacyjnego i rozliczeniowego:

-    opracowanie wniosku o dotację,

-    opracowanie biznesplanu/studium wykonalności,

-    pomoc w znalezieniu źródeł finansowania inwestycji (kredyty, leasingi),

-    złożenie wniosku w instytucji wdrażającej oraz bieżące występowanie wobec niej w imieniu klienta,

-    monitorowanie poprawności realizacji inwestycji,

-    rozliczanie inwestycji (przygotowanie odpowiednich raportów, sprawozdań, wniosków o płatność, etc.).

Gwarantujemy rzetelną, opartą na wiedzy i praktyce obsługę procesu ubiegania się o dotację. 

Zapraszamy na naszą stronę internetową: www.ecdb.pl

Dziękuję.

[O autorze: 

Barbara Majbuk – dyrektor Europejskiego Centrum Doradztwa Biznesowego. Absolwentka Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu oraz podyplomowych studiów zarządzania projektami unijnymi Zachodniopomorskiej Szkoły Biznesu. Wykładowca i trener szkoleń i kursów związanych z tematyką unijną. Autorka wielu projektów inwestycyjnych, które zostały wsparte dotacjami z UE. Wykładowca i trener szkoleń i kursów związanych z wykorzystaniem funduszy unijnych w Polsce, w szczególności – programów pomocowych dla przedsiębiorców.]